Księgę Przysłów napisał Salomon, który szczególną mądrość otrzymał od samego Boga.
Opowiada o tym 1 Księga Królewska:
„W Gibeonie Pan ukazał się Salomonowi w nocy, we śnie. Wtedy rzekł Bóg: «Proś o to, co mam ci dać». A Salomon odrzekł: «Tyś okazywał Twemu słudze Dawidowi, memu ojcu, wielką łaskę, bo postępował wobec Ciebie szczerze, sprawiedliwie i w prostocie serca. Ponadto zachowałeś dla niego tę wielką łaskę, że dałeś mu syna, zasiadającego na jego tronie po dziś dzień. Teraz więc, o Panie, Boże mój, Tyś ustanowił królem Twego sługę w miejsce Dawida, mego ojca, a ja jestem bardzo młody. Brak mi doświadczenia! Ponadto Twój sługa jest pośród Twego ludu, któryś wybrał, ludu mnogiego, którego nie da się zliczyć ani też spisać, z powodu jego mnóstwa. Racz więc dać Twemu słudze serce pełne rozsądku do sądzenia Twego ludu i rozróżniania dobra od zła, bo któż zdoła sądzić ten lud Twój tak liczny?» Spodobało się Panu, że właśnie o to Salomon poprosił. Bóg więc mu powiedział: «Ponieważ poprosiłeś o to, a nie poprosiłeś dla siebie o długie życie ani też o bogactwa, i nie poprosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół, ale poprosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych, więc spełniam twoje pragnienie i daję ci serce mądre i rozsądne, takie, że podobnego tobie przed tobą nie było i po tobie nie będzie. I choć nie prosiłeś, daję ci ponadto bogactwo i sławę, tak iż podobnego tobie nie będzie wśród królów. Jeśli zaś będziesz postępować moimi drogami, zachowując moje prawa i polecenia za przykładem twego ojca, Dawida, to przedłużę twoje życie».”
1 Krl 3,5-14 (wyróżnienia moje)
Salomon w postawie pokory nie prosił o coś dla siebie, ale dla dobra całego jego narodu. Co ciekawe, jak widać, otrzymał i jedno i drugie 🙂
Dzisiejszy świat mówi nam, żebyśmy podążali za swoim sercem; abyśmy robili to, co czujemy, że jest dobre; że każdy ma swoją prawdę; grunt żebyśmy czuli się szczęśliwi. Na dłuższą metę, nie tędy droga…
Istnieje jednak tylko jedno niezmienne źródło prawdy i mądrości życia – Bóg i Jego Słowo. Świat się zmienia – Boża mądrość trwa wiecznie. Nie starzeje się ani nie kończy. Jest fundamentem życia w pełni.
Myślałeś kiedyś o tym, że Pan Bóg najpierw wymyślił nas, jeszcze zanim stworzył świat (patrz Ef 1,5), następnie dla nas stworzył ziemię i nas na niej postawił, a dopiero wtedy dał nam mądre ramy życia, abyśmy wiedzieli jak postępować, żebyśmy żyli szczęśliwie? Te zasady są z miłości dla nas i są dobre.
Księga Przysłów zawiera bardzo praktyczny zestaw Bożych rad do codziennego życia. Ma 31 rozdziałów, w których jest mnóstwo Bożej mądrości. Co ciekawe pewne tematy się powtarzają wielokrotnie, a to musi oznaczać, że są wyjątkowo ważne.
Jakie wybrane praktyczne rady znajdziemy w pierwszych 11 rozdziałach tej księgi?
- Podstawą mądrości jest bojaźń Boża.
Bojaźń Boża to nie lęk przed Nim, ale szacunek, respekt, szanowanie Jego samego i Jego najlepszych zaleceń. Świadome wybieranie życia bez grzechu. On nas stworzył i wie, co jest dla nas dobre, abyśmy żyli w pełni.
„Podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska”
Prz 1,7a
- Chodzenie Bożymi drogami daje szczęśliwe życie.
Zdobycie Bożej mądrości i korzystanie z niej, daje prawdziwe szczęście! Większe niż to, które sami sobie zdobędziemy.
„Synu mój, nie zapomnij mych nauk,
twoje serce niech strzeże nakazów,
bo wiele dni i lat życia
i pełnię ci szczęścia przyniosą”
Prz 3,1-2
„Dla tego, co strzeże jej, drzewem jest życia,
Prz 3,18
a kto się jej trzyma – szczęśliwy.”
- Zaufaj Bogu, a przeprowadzi Cię przez każdą sytuację.
Życie może być momentami niełatwe, ale jeśli zaufamy Bogu i będziemy polegać w każdej sytuacji na Nim a nie na sobie, On będzie nas przeprowadzał przez wszystkie wyzwania.
„Z całego serca Bogu zaufaj,
Prz 3,5-6
nie polegaj na swoim rozsądku,
myśl o Nim na każdej drodze,
a On twe ścieżki wyrówna.”
- Wszystkie Boże upomnienia są z miłości.
Ceńmy wszystkie Boże upomnienia, bo udziela nam On ich z miłości.
„Upomnieniem Pańskim nie gardź, mój synu,
Prz 3,11-12
nie odrzucaj ze wstrętem strofowań.
Bowiem karci Pan, kogo miłuje,
jak ojciec syna, którego lubi.”
- Unikaj aktywnie grzechu.
Salomon przestrzega przed wchodzeniem na drogę grzechu. Mamy jej świadomie unikać.
„Nie wstępuj na ścieżkę grzeszników,
nie wchodź na drogę złych ludzi;
unikaj jej, na nią nie wkraczaj,
omiń ją, odwróć się od niej!”
Prz 4,14-15
Salomon daje konkretną radę, jak uniknąć np. grzechu cudzołóstwa – stronić od sytuacji, w których będziemy mieli pokusy.
„idź drogą swą od niej daleko,
pod drzwi jej domu nie podchodź,
byś obcym swej sławy nie oddał,
a lat swych okrutnikowi”
Prz 5,8-9
- Małżeństwo jest błogosławieństwem.
Małżeństwo to błogosławieństwo, a dochowanie wierności współmałżonkowi jest radością.
„Pij wodę z własnej cysterny,
tę, która płynie z twej studni. (…)
niech źródło twe świętym zostanie,
znajduj radość w żonie młodości.
Przemiła to łania i wdzięczna kozica,
jej piersią upajaj się zawsze,
w miłości jej stale czuj rozkosz!
Po cóż, mój synu, upajać się obcą
i obejmować piersi nieznanej?”
Prz 5,15;18-20
- Lenistwo jest grzechem.
Jeśli jesteśmy leniwi, powinniśmy to zmienić i nałożyć na siebie dyscyplinę, nawet jak nikt nie patrzy. Już nie mówiąc o tym, że lenistwo zawsze kończy się źle.
„Do mrówki się udaj, leniwcze,
Prz 6,6-11
patrz na jej drogi – bądź mądry:
nie znajdziesz u niej zwierzchnika
ni stróża żadnego, ni pana,
a w lecie gromadzi swą żywność
i zbiera swój pokarm we żniwa.
Jak długo, leniwcze, chcesz leżeć?
A kiedyż ze snu powstaniesz?
Trochę snu i trochę drzemania,
trochę założenia rąk, aby zasnąć:
a przyjdzie na ciebie nędza jak włóczęga
i niedostatek – jak biedak żebrzący.”
- Bóg kocha uczciwość i prawość we wszystkim, i tego nas uczy.
„Obrzydła dla Pana waga fałszywa,
upodobaniem Jego – ciężarek uczciwy.”
Prz 11,1
Bogactwo zdobyte w nieuczciwy sposób nie przyniesie prawdziwego pożytku. To mocne i ważne słowa. Może się wydawać, że np. oszukując na podatkach, zyskujemy, bo chwilowo mamy więcej środków, ale na dłuższą metę tracimy. Gdy żyjemy zaś w sprawiedliwości i prawości, nawet, gdy spotykają nas trudności, przychodzi dla nas wybawienie!
„Bez pożytku są skarby źle nabyte,
lecz sprawiedliwość wyrywa ze śmierci.
Prawego Pan nie zagłodzi,
lecz odtrąci żądze nieprawych.”
Prz 10,2-3
„Kto żyje uczciwie, żyje bezpiecznie,
zdradzi się ten, kto szuka dróg krętych.”
Prz 10,9
- Bardzo ważna jest nasza mowa.
Czy słowa, które wypowiadamy są mądre? Taka mądra mowa przynosi życie.
„upadnie, kto wargi ma nierozsądne.
Prz 10,10b-11
źródłem życia usta prawego,
w ustach nieprawych przemoc się kryje.”
„Nie uniknie się grzechu w gadulstwie,
Prz 10,19
kto ostrożny w języku – jest mądry.”
- Potrzebujemy mądrych doradców.
Zarówno w skali kraju, jak i w swoim osobistym życiu.
„Z braku rządów naród upada,
wybawienie, gdzie wielki doradca.”
Prz 11,14
- Hojność prowadzi do błogosławieństwa. Skąpstwo do nędzy.
Teoretycznie może być to po ludzku nielogiczne – jeśli zostawię sobie, powinienem mieć więcej, a gdy oddam, mniej. Jednak w Królestwie Bożym, szczera hojność jest wynagradzana!
„Jeden jest hojny, a stale bogaty,
a nad miarę skąpy zmierza do nędzy.
Człowiek uczynny dozna nasycenia,
obfitować będzie, kto [bliźnich] napoi.”
Prz 11,24-25
To tylko kilka Bożych wskazówek, ale jak ważnych. Po więcej, zachęcam do przeczytania całości Księgi Przysłów. Można też wciąż dołączyć TU do naszego Wakacyjnego Mailowe Studium Biblijnego i otrzymać zaległe części.
Photo by Alex Shute on Unsplash